Nhựa trong cuộc sống, sản xuất tồn tại dưới rất nhiều loại, hình dáng và màu sắc, giúp cho sản phẩm trở nên sinh động và ứng dụng được vào nhiều lĩnh vực khác nhau, đáp ứng thị hiếu cho con người.
Ngoài các màu nguyên sinh ban đầu, qua quá trình pha trộn, chế biến có rất nhiều loại màng nhựa nhiều màu sắc khác được tạo nên
1. Chất tạo màu cho màng nhựa
1.1 Thuốc nhuộm
Thuốc nhuộm là loại hợp chất vô cơ được qua quá trình pha chế tạo thành. Thuốc nhuộm nhìn chung được tồn tại dưới dạng thể lỏng hoặc dung dịch, độ thấm màu nhanh, đẹp.
- Ưu điểm: Thuốc nhuộm dễ sử dụng, khả năng thẩm thấu nhanh và có thể mua riêng lẻ trên thị trường.
- Nhược điểm: Do dưới dạng dung dịch nên nếu trong điều kiện mưa, độ ẩm cao có thể ảnh hưởng về độ bền màu cũng như tuổi thọ của thuốc nhựa
- Ứng dụng: Thuốc nhựa thường đường ứng dụng nhiều trong nhuộm vải, sợi, mực in, sơn,…Trong công nghiệp nhựa không quá phổ biến.
1.2 Bột màu
Bột màu cũng là chất tạo màu được sử dụng khá thông dụng trong ngành công nghiệp sản xuất nhựa. Về cơ bản bột màu được chia làm 2 loại: bột màu vô cơ và bột màu hữu cơ.
Bột màu vô cơ hay còn gọi là pigment là bột của các loại kim loại màu và oxit từ chúng (ví dụ từ sắt, crom, oxit kẽm, titan, carbon đen,..). Pigment vô cơ thường có các màu phổ biến: trắng, đen, xanh,..
- Ưu điểm: Bột màu vô cơ là chi phí khá rẻ, vì các loại kim loại đều dễ tìm kiếm và có sẵn trong tự nhiên, bền với ánh sáng, có khả năng giữ màu lâu trong các điều kiện thời tiết,
- Nhược điểm: Màu sắc thường không tươi và số lượng màu khá giới hạn.
Bột màu hữu cơ hay còn còn là Pigment azo giống như tên gọi, đây là loại bột màu được tổng hợp từ nhiều nhóm azo (-N=N-)
- Ưu điểm của bột màu hữu cơ là khả năng bền với các hợp chất dung môi, nhiệt độ tốt, ngoài ra màu sắc cũng khá đa dạng, tươi và sắc nét
- Nhược điểm bên cạnh những ưu điểm về màu sắc và độ bền, bột màu vô cơ thường có giá khá cao
1.3 Hạt nhựa màu
Hạt nhựa màu hay còn gọi là Masterbatch loại nguyên liệu tạo màu được sử dụng phổ biến nhất trong ngành sản xuất nhựa.
Được hình thành dựa trên việc pha trộn giữa các nhiều loại chất tổng hợp khác nhau. Sau quá trình làm nhiệt sẽ làm nguội và cắt nhỏ thành các hạt.
- Ưu điểm: Ưu điểm lớn nhất của hạt nhựa màu là khả năng phân tán tốt, màu sắc đa dạng do được pha trộn từ nhiều loại sắc tố. Màu tạo nên từ masterbatch phân tán đều trên bề mặt sản phẩm. Các tấm nhựa màu cũng sản xuất khay nhựa cũng được lấy từ các hạt nhựa màu. Với tỷ lệ bao phủ tốt, nhạt nhựa màu còn có khả năng tăng cường các đặc tính về độ chống tĩnh điện cho nguyên liệu.
- Nhược điểm: Việc tạo nên màu đòi hỏi một công thức pha chế phù hợp nhằm đảm bảo độ màu cũng như tính chất sử dụng
2. Cách pha màu cho màng nhựa
Để đảm bảo màu sắc đạt chuẩn, quy trình pha màu thường phải được thực hiện trong môi trường sản xuất kiểm soát nghiêm ngặt về nhiệt độ và thời gian. Đặc biệt với các loại màng nhựa sử dụng trong ngành đóng gói công nghiệp, tỷ lệ pha trộn phải đảm bảo không làm ảnh hưởng đến tính chất cơ lý của vật liệu như độ bền kéo, độ co giãn, độ dày hay khả năng chống tĩnh điện.
Ngoài việc trộn trực tiếp chất tạo màu vào nguyên liệu nhựa thô (resin), nhiều nhà sản xuất còn sử dụng các thiết bị trộn nóng – lạnh hoặc máy đùn chuyên dụng để kiểm soát chất lượng phân tán của hạt màu trong toàn bộ màng nhựa.
Các thông số cần kiểm tra sau pha màu bao gồm:
- Mức độ đồng đều của màu sắc trên toàn bề mặt
- Khả năng ổn định màu sau quá trình gia nhiệt định hình
- Tỷ lệ hao hụt hoặc ảnh hưởng đến các đặc tính ban đầu của nhựa
3. Ứng dụng của chất tạo màu trong sản xuất bao bì
Chất tạo màu không chỉ đóng vai trò mang tính thẩm mỹ, mà còn giúp nâng cao giá trị sử dụng của sản phẩm nhựa thông qua các yếu tố:
- Phân biệt linh kiện/ sản phẩm trong quá trình sản xuất và đóng gói
- Tăng độ nhận diện thương hiệu qua bao bì mang màu sắc đặc trưng
- Tối ưu hóa đóng gói theo từng nhóm sản phẩm như tách biệt hàng dễ vỡ, chống tĩnh điện, hàng có yêu cầu kỹ thuật cao
- Hỗ trợ quá trình tái chế thông qua mã màu và phân loại
Tại TSK Việt Nam, các dòng khay nhựa màu và tấm nhựa màu được sản xuất từ hạt nhựa màu masterbatch chất lượng cao, giúp đáp ứng đa dạng yêu cầu của khách hàng như: chống tĩnh điện, phân loại chi tiết, phối màu theo mã riêng, hoặc tăng độ bền cơ học.
